Ұжымдық пайдалану зертханасы (ҰПЗ) 2020 жылдың 1 шілдесінен бастап Бас директордың бұйрығы негізінде «Молекулярлық биология және гендік инженерия» зертханасының базасында құрылды.
Зертхана меңгерушісі болып философия докторы PhD Барашев Ербол Досанұлы тағайындалды. «Ұжымдық пайдалану» зертханасы БҚПҒЗИ құрылымдық бөлімшесі болып табылады.
Зертхананың негізгі мақсаты:
Жануарлардың, өсімдік сорттары мен адамның жұқпалы және жұқпалы емес микроорганизм қоздырғыштарының далалық изоляттары мен БҚПҒЗИ – ның депанирленген штаммдарын әшкерлеу, анықтау, зерттеу мақсатынды молекулалық – генетикалық әдістер бағыты бойынша ғылыми-зерттеу жұмыстарын ұйымдастыру және жүргізу.
Зертхананың негізгі функциялары:
- Молекулалық-генетикалық бағыттағы ғылыми-зерттеу жұмыстарын ұйымдастыру және жүргізу;
- ЖБҒМ, АШМ, ҚР ДСМ желісі бойынша ҒТП, гранттық және бағдарламалық–нысаналы қаржыландыруға енгізілген тапсырмалар мен тақырыптар бойынша ҒЗЖ жоспарланған көлемін орындау және басқа министрліктердің тапсырмалары бойынша қолданбалы зерттеулер жүргізу;
- Зертханада орындалатын тақырып бейіні бойынша ҚР және басқа елдердің түрлі қорлары мен жобаларына қатысуы;
Жұмыс бағыты:
- Зерттелетін материалдан ДНҚ, РНҚ бөлу;
- Молекулалық-генетикалық әдістермен микроорганизмдерді анықтау;
- Арнайы зондтар мен праймерлерді синтездеу;
- Сенгер әдісімен ДНҚ, кДНҚ секвенирлеу;
- Бактериялар мен вирустардың нуклеотидтер тізбегін толық геномдық (NGS) және ішінара анықтау;
- Микроорганизмдерді, өсімдіктерді, жануарларды генотиптеу
- Генетикалық төлқұжат жасау;
- Жұмыс орнында оқыту семинарлары мен тренингтер өткізу.
- Оқыту, тренингтер
Зертхана қызметкерлері келесі тақырыптар бойынша тренингтер өткізді:
- Қауіпсіз жұмыс принциптері мен практикасы;
- Тыныс алуды қорғау бағдарламасы;
- Патогендер мен қауіпті материалдарды тасымалдау;
- Қан арқылы берілетін қоздырғыштар;
- Өнеркәсіптік қауіпсіздік және қысымды ыдыстарда жұмыс істеуге рұқсат беру;
17-19 мамыр 2021 жылы зертхана қызметкерлері Е.Д. Бурашев, Б.С. Усербаев және А.М. Мелисбек Ion Gene Studio S5 NGS оқудан өтті.
2020 жылы «Ұжымдық пайдалану» зертханасында келесі ғылыми жобалар орындалды:
- № AP05132243 «Ақуыздарды үш өлшемді модельдеу арқылы антигендік құрылым өзгерген кезде тұмау вирусының патогенез процесін зерттеу»
- № AP05132659″ Қазақстандағы құс тұмауының молекулалық-эпизоотологиялық мониторингі»
- № 2018 – 2020 жылдарға арналған BR06249226 «Қазақстан Республикасы аумағының ветеринариялық қауіпсіздігі: эпизоотологиялық мониторинг, аса қауіпті жұқпалы аурулардың ерекше профилактикасы мен диагностикасы құралдарын сынау, енгізу және коммерцияландыру» атты МҚБ шеңберінде «Полимеразды тізбекті реакция әдісімен нодулярлы дерматитті зертханалық диагностикалау үшін тест-жүйені өндіріске енгізу».
- «COVID-19 короновирустық инфекциясына қарсы вакцина жасау» ҒТБ. Жоба-SARS-CoV-2 коронавирусының молекулалық-генетикалық қасиеттерін зерттеу.
- № AP08856914 «Қазақстан Республикасының аумағында арбовирустардың таралу мониторингі»
- Ғылым саласында биологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі қызметтер » мемлекеттік тапсырмасы (2021 ж., 2022., 2023 ж.)
- AP09058338 «SARS-COV-2 вирусына қарсы препараттардың вирусқа қарсы белсенділігін in vitro зерттеу және COVID-19 айналымдағы штамдарына молекулалық-эпидемиологиялық талдау жүргізу»